Các vị trí thường xảy ra phát ban ở trẻ nhỏ là sau gáy, ngực, nơi cọ xát nhiều hơn với quần áo, bao gồm cả vùng quấn tã, các nếp gấp da, trên da đầu…
Minh họa/INT
3 dạng bệnh
Đối với trẻ, nóng trong có thể do bị ảnh hưởng của thời tiết hoặc dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe. Đặc biệt, không ít trẻ bị phát ban do nóng trong.
Chia sẻ về vấn đề này, BSCKI Vũ Thanh Tuấn – Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho biết, trẻ bị phát ban thường do cơ thể quá nóng, còn được gọi là rôm sảy hoặc ban đỏ. Tình trạng phát ban nhiệt hay phát ban do nóng trong có thể xảy ra ở mọi người. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nhóm dễ bị bệnh nhất.
Khi bị bệnh, trên da bé sẽ xuất hiện những cục mụn nhỏ, có màu đỏ. Những mụn đỏ này có thể nổi lên ở khắp cơ thể. Tuy nhiên, những vùng cơ thể tiết nhiều mồ hôi sẽ có thể là nơi mọc nhiều mụn nhất, như trán, cổ, lưng, các nếp gấp trên cơ thể, vùng tã lót,…
Theo bác sĩ Tuấn, tình trạng trẻ bị phát ban do nóng trong có thể được cải thiện nhanh nếu thời tiết trở nên mát hơn. Khi đó, trẻ cũng ít đổ mồ hôi hơn. Tuy nhiên, các phụ huynh không nên vì thế mà chủ quan.
Trong những trường hợp phát ban nghiêm trọng, cha mẹ không xử lý đúng cách sẽ gây tổn thương cho da. Đồng thời, khiến tình trạng phát ban ngày càng lan rộng, thậm chí gây n.hiễm t.rùng và biến chứng toàn thân, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
BS Vũ Thanh Tuấn cho biết, bệnh được chia thành 3 dạng. Trong đó, dạng ban hạt kê khá phổ biến ở trẻ sơ sinh. Triệu chứng bệnh là trên bề mặt da của bé xuất hiện những bọng nước trắng li ti.
Đồng thời, không có tình trạng bị sưng, tấy đỏ xung quanh và không gây ngứa cho trẻ. Thông thường, những mụn trắng li ti này sẽ biến mất trong khoảng vài giờ, hay vài ngày sau đó, mà không gây hại cho trẻ.
Một dạng khác là ban kê đỏ. Dạng bệnh ban kê đỏ cũng có thể gọi là tình trạng rôm sảy và rất phổ biến ở trẻ nhỏ. “Khi bị ban kê đỏ, da của bé đỏ lên và có nhiều bóng nước. Những bóng nước này có thể mọc đơn lẻ, rời rạc nhưng cũng có khi mọc thành chùm, khi quan sát có thể thấy lấm tấm trên da”, bác sĩ Tuấn nêu.
Những nốt bọng nước này khiến trẻ có cảm giác ngứa rát, vô cùng khó chịu dẫn tới việc trẻ có xu hướng gãi nhiều và thường xuyên quấy khóc, cáu gắt. Dạng bệnh ban kê đỏ thường xảy ra vào thời điểm thời tiết nắng nóng.
Trong khi đó, dạng ban kê sâu còn có thể gọi là ban kê mủ thường khá hiếm gặp. Thông thường, những trẻ bị ban kê đỏ hay còn gọi là rôm sảy không được chăm sóc đúng cách, khiến bệnh tái đi tái lại nhiều lần thì có thể dẫn đến tình trạng ban kê sâu.
Đó là khi tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn khiến tình trạng da bị viêm sâu hơn, thậm chí có thể gây ra n.hiễm t.rùng thứ phát. Bệnh không gây ngứa. Tuy nhiên, việc không điều trị kịp thời có thể dẫn đến kiệt sức.
Minh họa/INT
Chăm sóc trẻ như thế nào?
Chuyên gia đã nêu một số phương pháp để chăm sóc trẻ bị phát ban do nóng trong. “Điều quan trọng trước tiên mà bố mẹ cần phải làm đó là theo dõi thân nhiệt cho trẻ bằng nhiệt kế thủy ngân hoặc nhiệt kế điện tử. Trong trường hợp trẻ bị sốt, cần phải tìm cách hạ sốt cho bé càng nhanh càng tốt”, bác sĩ Tuấn lưu ý.
Ngoài ra, phụ huynh nên để trẻ mặc những bộ quần áo thoáng mát, dùng khăn ấm để lau người cho con, đặc biệt là vùng cổ, nách và bẹn. Cha mẹ cũng có thể dùng thuốc hạ sốt cho bé theo chỉ dẫn của bác sĩ. Liên tục theo dõi nhiệt độ của con để nắm rõ được tình trạng sức khỏe của trẻ và kịp thời xử trí nếu có bất thường.
Việc thường xuyên lau sạch mồ hôi cho trẻ được coi là cách đơn giản, nhưng cũng có thể mang lại hiệu quả giảm nhiệt trên da của trẻ rất tốt. Khi trẻ bị phát ban do nóng trong, một điều mà phụ huynh không nên bỏ qua đó là nhanh chóng bù nước và điện giải cho bé. Trẻ nên được bú sữa mẹ, uống nhiều nước lọc hoặc nước ép trái cây. Đồng thời, ăn các loại cháo, súp loãng hoặc có thể sử dụng điện giải oresol theo hướng dẫn.
Một lưu ý khác là cha mẹ nên cách ly trẻ với những trẻ khác để tránh tình trạng nhiễm khuẩn hoặc phòng ngừa lây nhiễm. Các phụ huynh cũng nên chú ý cắt tỉa móng tay cho con thường xuyên. Qua đó, tránh để tình trạng trẻ gãi và làm xước da, gây n.hiễm t.rùng.
Trong trường hợp những triệu chứng của trẻ không được cải thiện thì phụ huynh cần đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ thăm khám và kịp thời điều trị, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Cụ thể, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có những dấu hiệu sau: Tình trạng phát ban trên da ngày càng lan rộng hơn, da có hiện tượng sưng đỏ, trẻ gãi nhiều, quấy khóc, không hạ sốt,…
Ngoài ra, khi trẻ bị phát ban do nóng trong, phụ huynh cần tránh có những hành động khiến tình trạng bệnh của trẻ càng trở nên nghiêm trọng hơn. Trong đó, cha mẹ tuyệt đối không tự ý bôi các loại thuốc dạng kem lên vùng da bị phát ban của trẻ nếu chưa có chỉ định của bác sĩ. Trong trường hợp trẻ có hiện tượng trầy xước, loét, chảy nước và được bác sĩ kê đơn thuốc, cha mẹ cần thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu trẻ bị phát ban khi còn đang bú mẹ, mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Đồng thời, nên tránh ăn các loại thực phẩm, gia vị có tính cay nóng.
Mẹ cũng nên ăn nhạt hơn. Đối với trẻ lớn hơn, mẹ cũng không nên cho bé ăn những loại thức ăn quá nóng, những thực phẩm gây nóng hoặc mặn.
Bởi, những thực phẩm đó có thể khiến tình trạng bệnh kéo dài và nghiêm trọng hơn. “Phát ban nhiệt là trạng thái không quá nguy hiểm, nhưng chúng lại làm cho trẻ ăn ngủ không yên, khiến cơ thể luôn trong trạng thái bứt rứt, khó chịu. Vì thế, bố mẹ cần nắm rõ các thông tin về vấn đề này để cách xử lý hiệu quả khi trẻ không may bị phát ban nhiệt”, bác sĩ Tuấn cho biết.
Bất kỳ trong trường hợp nào, việc trẻ bị đổ mồ hôi vì quá nóng đều có thể gây phát ban, như: Thời tiết nóng ẩm; Trẻ mặc quá nhiều lớp quần áo, kể cả trong mùa Đông; Trẻ bị sốt; Hoạt động quá nhiều.
T.rẻ e.m Việt Nam và thế giới có xu hướng thức khuya hơn trước, ngủ ít sẽ dễ cáu gắt, uể oải hơn
Giấc ngủ rất quan trọng trong sự phát triển cả thể chất lẫn trí tuệ của trẻ. Trẻ thức quá khuya, ngủ không đủ giấc dễ bị uể oải, khó tập trung, khó kiểm soát hành vi…
Về lâu dài làm giảm cơ hội phát triển chiều cao, nhận thức.
Phụ huynh đưa con đến Trường tiểu học Sông Lô, quận Phú Nhuận, TP.HCM – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn cho biết việc điều chỉnh giờ học của học sinh tưởng chừng là nhỏ nhưng lại có tác động rất lớn khi số giờ ngủ của học sinh rất quan trọng đối với việc học tập và việc này đã có những nghiên cứu kỹ.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn dẫn chứng nhiều nghiên cứu, học sinh Việt Nam và nhiều nước có xu hướng đi ngủ muộn. Theo ông, việc này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của học sinh.
Cũng theo ông Sơn, việc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM khảo sát ý kiến và quyết định việc lùi giờ học theo đa số (93% đồng thuận) là phương án hợp lý.
Trẻ cần ngủ đủ 8 – 10 tiếng mỗi đêm
Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tiến – phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), t.rẻ e.m nên đi ngủ vào lúc 20 – 21h. Thời gian lên giường chưa được coi là giờ đi ngủ mà tính từ thời gian trẻ đi vào giấc ngủ. Tùy từng độ t.uổi mỗi đêm trẻ cần được ngủ từ 8 – 10 tiếng đồng hồ.
Bác sĩ Tiến cho rằng trẻ nhỏ vào học lúc 7h30 hoặc 8h là tốt nhất cho sự phát triển của trẻ vì trẻ có thể ngủ đủ giấc, tập thể dục một chút, làm vệ sinh cá nhân, chuẩn bị hành trang, ăn sáng và đến trường.
Bữa sáng rất quan trọng với trẻ vì sau khi ngủ một đêm dài trẻ sẽ bị thiếu năng lượng nên cơ thể cần được nạp năng lượng để bắt đầu một ngày học tập và những hoạt động mới.
Trẻ nên ngủ trưa với những khoảng thời gian khác nhau. Trẻ mầm non ngủ trưa từ 1 – 2 tiếng, trẻ tiểu học 30 phút – 1 tiếng. Trẻ học cấp II và cấp III thì ngủ chừng 30 phút mỗi trưa.
Trước thông tin một số trường quốc tế có giờ vào học trễ và không cho trẻ ngủ trưa. Vậy trẻ ngủ trưa là tốt hay không tốt?
Về vấn đề này, bác sĩ Tiến cho rằng cho trẻ ngủ trưa là theo thói quen và là việc cần thiết cho những trẻ chưa ngủ đủ giấc trong đêm, còn những trẻ ở những độ t.uổi khác nhau đã ngủ đủ giấc từ 8 – 10 tiếng thì cũng không cần thiết phải ngủ trưa.
Ngoài ra, việc ngủ trưa còn tùy thuộc vào khí hậu, thời tiết vùng miền. Ở vùng nhiệt đới, nắng nóng nhiều, cơ thể hoạt động nhiều trong khi nóng nực sẽ sản xuất ra chất axit lactic, làm cơ thể nhanh mệt.
Vì vậy, những người sống ở vùng nhiệt đới thường muốn được ngủ trưa để cơ thể được nghỉ ngơi và trong lúc cơ thể nghỉ ngơi chất axit lactic được chuyển hóa thành hơi nước và CO 2 để thải ra ngoài. Còn các nước ở vùng ôn đới, có khí hậu lạnh thì thường không ngủ trưa.
“Do vậy, để trẻ tỉnh táo đón chào một ngày mới, tiếp thu bài tốt, thậm chí không cần phải ngủ trưa chỉ cần trẻ ngủ đủ từ 8 – 10 tiếng mỗi đêm, tùy từng độ tuổi”, bác sĩ Tiến nhấn mạnh.
Trẻ ngủ không đủ: uể oải, khó tập trung, khó kiểm soát hành vi…
BS.CKII Thái Thanh Thủy – trưởng khoa tâm lý – vật lý trị liệu Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) – cho hay giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ.
Khi trẻ ngủ là lúc trẻ xử lý những thông tin tiếp nhận trong ngày và cũng là thời điểm trẻ sản xuất hormone tăng trưởng, có ích cho sự phát triển của xương và cơ bắp.
Tương tự, theo chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ, giấc ngủ đối với người lớn và t.rẻ e.m đều quan trọng, nhưng đặc biệt quan trọng với trẻ đang t.uổi học sinh vì đây là thời gian trưởng thành về thể chất và tinh thần.
Ngủ đủ giấc là đủ cả thời gian và chất lượng. Với các bạn độ t.uổi đến trường, thường do bận hoàn thành bài vở, hoạt động giải trí như xem điện thoại, chơi game nên các con đi ngủ muộn và giấc ngủ sẽ không sâu, khó khăn khi phải dậy sớm.
Thêm nữa, hormone melatonin gây ngủ thường xuất hiện muộn và kéo dài cho tới sáng hôm sau nên trẻ sẽ khó tỉnh giấc sớm.
Nếu như bắt đầu giờ học sớm thì trẻ sẽ khó lấy được tình trạng tỉnh táo khi tới trường. Trong giờ học, trẻ sẽ uể oải, khó tập trung, khó tiếp thu kiến thức; còn tâm trạng dễ buồn bực, chán nản, cáu gắt, khó kiểm soát hành vi.
Chuyên gia tâm lý Minh Huệ cho rằng thư giãn là việc làm rất quan trọng đối với trẻ. Bà khuyến cáo, trước khi đi ngủ, phụ huynh cho các con nghe những bản nhạc thiền, tiếng nước chảy, mưa rơi nhẹ nhàng. Những bản nhạc làm dịu hệ thống thần kinh tự trị, các bộ phận cơ thể được thư giãn, nhịp tim thấp hơn, giảm huyết áp.
Khi trẻ thức giấc hãy mở những bản nhạc vui vẻ, tích cực để tạo nên sự hưng phấn cho trẻ.
Bác sĩ Thanh Thủy khuyến cáo thêm, trước khi cho trẻ ngủ, phụ huynh không nên cho trẻ vận động hay đùa giỡn quá nhiều; không xem tivi, chơi game; không ngủ trong môi trường quá ồn ào, nhiều ánh sáng.
