Viêm da cơ địa là bệnh lý ngoài da phổ biến gây ngứa rất khó chịu, hay tái phát và dễ dẫn đến viêm da bội nhiễm.
Để hạn chế tái phát và phòng ngừa biến chứng, cần vệ sinh chăm sóc và điều trị đúng cách. Ngoài ra, chế độ ăn uống cũng cần được lưu ý.
1. Cách chăm sóc điều trị bệnh viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là bệnh lý ngoài da phổ biến, tình trạng da khô, ngứa gãi nhiều không chỉ gây mệt mỏi, khó chịu, mất ngủ… mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ của người bệnh. Nếu không được chăm sóc điều trị đúng cách dễ dẫn đến các biến chứng như viêm da bội nhiễm gây tổn thương sâu, đau đớn.
Theo điều dưỡng CKI Đoàn Thị Thu Hằng, Khoa Da liễu- Dị ứng-Miễn dịch, BV 19-8, người bị viêm da cơ địa cần tuân thủ đúng chỉ định dùng thuốc của bác sĩ và lưu ý chế độ chăm sóc và dinh dưỡng như sau:
– Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt sau khi đổ nhiều mồ hôi, giữ cho vùng da thương tổn được khô ráo. Bôi dưỡng ẩm ngay sau khi tắm và bôi bất cứ khi nào cảm thấy da khô để da luôn đủ ẩm, tạo hàng rào bảo vệ da với môi trường bên ngoài.
– Cần tránh xa các chất tẩy rửa (như xà phòng, nước rửa chén…) cũng như tránh các tác nhân dị ứng như khói bụi, lông súc vật…
– Về chế độ ăn uống cần tăng cường bổ sung vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng từ rau xanh, trái cây, tránh uống rượu bia, hút t.huốc l.á…
Thức ăn và dị nguyên là nguyên nhân quan trọng gây đợt cấp của viêm da cơ địa t.rẻ e.m, cũng có thể gặp ở người lớn. Vì vậy trong thực đơn hằng ngày của người bị viêm da cơ địa nên tránh hoặc thận trọng với những thực phẩm dễ gây dị ứng như một số loại hải sản; sữa và các chế phẩm liên quan, đậu phộng…
Bệnh viêm da cơ địa gây ngứa rất khó chịu.
2. Vì sao người bệnh viêm da cơ địa nên tránh thực phẩm dễ gây dị ứng?
Dị ứng thực phẩm là kết quả của phản ứng bất thường của hệ thống miễn dịch. Cơ thể chúng ta phản ứng với một loại thực phẩm nhất định như thể nó có hại hoặc nguy hiểm, từ đó gây ra các triệu chứng như: ngứa, nổi mề đay, sưng tấy, ngứa ran trong miệng, ho và nôn mửa.
Trường hợp dị ứng thực phẩm nghiêm trọng có thể g.ây s.ốc phản vệ. Đây là một phản ứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
Các nghiên cứu cho thấy, tình trạng dị ứng thực phẩm xảy ra phổ biến hơn ở những người mắc bệnh viêm da cơ địa. Viêm da dị ứng cũng được cho là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến sự phát triển dị ứng thực phẩm ở trẻ nhỏ.
Ngoài các đợt bùng phát bệnh viêm da cơ địa, dị ứng thực phẩm có thể gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa và khó thở, vì vậy các nhà nghiên cứu lưu ý nếu thấy trẻ có phản ứng như vậy sau khi ăn nên cho trẻ kiểm tra dị ứng thực phẩm.
3. Một số thực phẩm dễ gây dị ứng
Các loại hạt
Dị ứng hạt là một trong những loại dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở t.rẻ e.m và người lớn. Các loại hạt có nhiều loại bao gồm: hạnh nhân, quả óc chó, quả hồ đào, hạt điều… Nếu bạn bị dị ứng với một loại hạt rất có thể bạn cũng sẽ có phản ứng tương tự với các loại hạt khác.
Đậu nành
Dị ứng đậu nành có thể gây ra nhiều phản ứng khác nhau như phát ban da đặc trưng bởi rất nhiều mụn nhỏ nổi lên, màu đỏ và rất ngứa.
Đối với những người bị dị ứng đậu nành, tiêu thụ các sản phẩm đậu nành như sữa đậu nành, đậu phụ hay sốt mayonnaise có thể gây ra phản ứng miễn dịch, gây ra các phản ứng trên da như viêm da cơ địa.
Dị ứng trứng
Dị ứng trứng có thể dẫn đến phát ban và một số các phản ứng có thể nghiêm trọng. Protein trong trứng là nguyên nhân gây ra dị ứng. Mọi người có thể chỉ bị dị ứng với các bộ phận cụ thể của trứng như lòng trắng hoặc lòng đỏ.
Trái cây họ cam quýt
Ăn trái cây họ cam quýt như cam, chanh và bưởi có thể gây kích ứng bệnh chàm. Trên thực tế, ngay cả khi tiếp xúc với vỏ trái cây họ cam quýt cũng có thể gây ngứa, khô da, đỏ hoặc rát.
Lúa mì
Protein có trong lúa mì cũng là nguyên nhân gây phản ứng dị ứng. Cũng như các trường hợp dị ứng thực phẩm khác, nổi mày đay là một triệu chứng phổ biến khi bị dị ứng lúa mì. Những người bị bệnh hen suyễn hoặc viêm da cơ địa dễ bị dị ứng với lúa mì hơn.
Động vật có vỏ
Động vật có vỏ dễ gây dị ứng nhất là: tôm, cua, ngao, trai, sò, mực, bạch tuộc… Phản ứng của da với động vật có vỏ có thể bao gồm phát ban. Dị ứng động vật có vỏ cũng có xu hướng nghiêm trọng và có thể dẫn đến các phản ứng đe dọa tính mạng.
Một số loài động vật có vỏ dễ gây dị ứng.
Sữa bò
Sữa bò và các chế phẩm từ sữa bò như bơ, phô mai… cũng là một trong những thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất ở t.rẻ e.m. Cần lưu ý, việc chuyển từ sữa bò sang sữa có nguồn gốc thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân cần theo dõi vì thực tế đậu nành và các loại hạt cũng là những thực phẩm nằm trong danh sách dễ gây dị ứng.
Viêm da cơ địa ở t.rẻ e.m dễ tái phát, biện pháp chăm sóc da đúng cách
Viêm da cơ địa là bệnh ngoài da khá phổ biến ở t.rẻ e.m. Bệnh xuất hiện quanh năm, tuy nhiên khi thời tiết chuyển mùa, nhất là khi trời lạnh và hanh khô sẽ là thời điểm bệnh xuất hiện nhiều hơn.
Viêm da cơ địa dễ tái phát
Viêm da cơ địa còn gọi là bệnh chàm thể tạng (eczema), là một bệnh viêm da tái phát, mạn tính, chủ yếu gặp ở t.rẻ e.m và có liên quan tới cơ địa dị ứng.
Bình thường da có một lớp màng bảo vệ, giúp ngăn nước trong da không bị bốc hơi và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Tuy nhiên, ở người viêm da cơ địa, lớp màng bảo vệ bị tổn thương, da bị khô, mất nước, các vi khuẩn bên ngoài xâm nhập và làm xuất hiện các nốt mẩn đỏ, mụn nước ngứa ngáy trên da.
Một số trường hợp viêm da cơ địa tái đi tái lại nhiều lần cho tới khi trưởng thành, gây nhiều bất tiện và ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ.
Nguyên nhân gây viêm da cơ địa
Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm da cơ địa chưa được xác định rõ, tuy nhiên có 1 số yếu tố chính gây bệnh như:
– Do di truyền: Trong gia đình có cha hoặc mẹ bị bệnh chàm da, viêm da cơ địa… thì khả năng cao trẻ sinh ra cũng sẽ mắc phải căn bệnh này.
– Do miễn dịch: Những người có cơ địa địa ứng khi gặp phải các tác nhân gây nên bệnh viêm da sẽ khiến bệnh phát triển nặng hơn thành viêm da thể cấp tính, mạn tính.
– Do môi trường: Đặc biệt là vào mùa lạnh.
Biểu hiện viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa xuất hiện với đặc trưng là da đỏ, khô, bong vảy, một số trường hợp chảy dịch, ngứa. Ở trẻ dưới 2 t.uổi, tổn thương hay gặp ở mặt, hiếm khi gặp ở thân mình. Ở những t.uổi lớn hơn, bệnh hay gặp ở vùng nếp gấp như khuỷu, gối, cổ. Bệnh gây ngứa dữ dội, khiến cho trẻ thường xuyên cào gãi hoặc chà xát, làm hàng rào da thêm tổn thương, n.hiễm t.rùng. Vì vậy, trẻ có thể ăn kém, khó ngủ. Nếu tình trạng này kéo dài, vùng da có thể trở nên lichen hóa, da sẽ dày, cứng và sẫm màu hơn.
Tuy nhiên, mỗi trẻ bị viêm da cơ địa có biểu hiện khác nhau, tùy theo từng giai đoạn bệnh. Ở giai đoạn cấp tính, tổn thương là mụn nước dập vỡ trên nền dát đỏ, rỉ dịch, tạo thành vảy tiết… thường hay gặp ở trán, má, cằm, nếu nặng hơn có thể lan ra các chi và thân mình.
Sang giai đoạn bán cấp, triệu chứng bệnh nhẹ hơn, các dát sần trên nền da đỏ, tập trung thành mảng hoặc rải rác, thường thấy ở mặt duỗi các chi.
Tới giai đoạn mạn tính, da trẻ bị khô, vết nứt da đau, thường ở các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, lòng bàn chân, cổ tay, cổ chân…
Viêm da cơ địa là bệnh ngoài da khá phổ biến ở t.rẻ e.m.
Làm gì khi trẻ bị viêm da cơ địa?
Nguyên tắc khi điều trị viêm da cơ địa bằng thuốc cần đạt được một số mục tiêu chính bao gồm: Làm dịu da, chống khô da, chống n.hiễm t.rùng, chống viêm ngoài da, giảm ngứa… Tùy theo từng trường hợp có thể dùng các loại thuốc uống hoặc thuốc bôi phù hợp. Khi dùng các loại thuốc này nên có chỉ định từ bác sĩ cho từng trường hợp cụ thể, tránh tự ý sử dụng để hạn chế thấp nhất nguy cơ kích ứng, dị ứng.
Cách chăm sóc da cho trẻ đúng cách
Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, việc chăm sóc da cho trẻ đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những lưu ý khi chăm sóc da cho trẻ.
Cần tắm nước sạch
Khi trẻ viêm da cơ địa nhiều cha mẹ quan niệm sai lầm là tắm lá sẽ giúp mát da, tốt cho da trẻ. Nhưng thực sự tắm lá khiến da khô hơn, do làm thay đổi độ pH da và có chứa nhiều vi khuẩn, chất bẩn gây n.hiễm t.rùng trên da, khiến hàng rào bảo vệ da bị tổn thương. Vì vậy, tắm các loại nước lá, đặc biệt là vào mùa đông, sẽ là nguy cơ tiềm ẩn gây nên viêm da cơ địa.
Để tránh những tổn thương cho da của trẻ, mẹ chỉ nên tắm cho trẻ bằng nước đun sôi để nguội, đồng thời pha nước có nhiệt độ vừa phải để trẻ tắm. Nhiệt độ nước tắm dao động từ 36 – 38 độ C là phù hợp.
Cần sữa tắm có độ pH thích hợp
Khi tắm rửa vệ sinh da cho trẻ, tốt nhất không nên dùng xà phòng thông thường, thay vào đó hãy lựa chọn loại sữa tắm dành riêng cho trẻ, có tính acid nhẹ, giúp tái tạo và duy trì pH da, rửa sạch chất bẩn, không làm khô da và cũng không chứa các thành phần gây kích ứng.
Tránh các yếu tố gây bùng phát bệnh ở trẻ
Viêm da cơ địa có liên quan đến tình trạng dị ứng, nên chọn quần áo có chất liệu mềm mại, được làm từ các chất liệu thoáng, thấm hút tốt như sợi cotton hoặc sợi thiên nhiên, tránh các loại vải cứng, vải sợi đồ len dạ tiếp xúc trực tiếp với trẻ, vì có thể khiến trẻ khó chịu, ngứa ngáy, kích ứng da.
Khi bị viêm da cơ địa có thể bôi dưỡng ẩm và xịt khoáng thường xuyên trong ngày để làm dịu da cho trẻ. Ảnh minh hoạ.
Hạn chế cào gãi tổn thương
Trẻ bị viêm da cơ địa sẽ có triệu chứng khô da nên rất ngứa, tình trạng này dẫn đến phản xạ gãi, nên dễ dẫn đến bội nhiễm. Cha mẹ chú ý không cho trẻ gãi, chà xát, nếu có thì phải can thiệp ngay.
Khi trẻ ngứa ngáy có thể bôi dưỡng ẩm và xịt khoáng thường xuyên trong ngày để làm dịu da, giảm kích ứng và giúp trẻ không còn ngứa ngáy muốn cào gãi, có thể sử dụng kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ để giảm ngứa cho trẻ.
Lời khuyên thầy thuốc
Phòng tránh viêm da cơ địa đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe của trẻ, vì đa số trường hợp viêm da cơ địa là mạn tính và hay tái phát. Ngoại trừ nguyên nhân do di truyền, các nguyên nhân khác gây viêm da cơ địa đến từ môi trường đều có thể phòng tránh được bằng các biện pháp:
– Khuyến khích cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, để đảm bảo sức khỏe và hệ miễn dịch.
– Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh khói bụi, lông động vật, độ ẩm cân bằng, không khí thoáng sạch.
– Không cho trẻ tiếp xúc với không khí ô nhiễm, các loại hóa chất sinh hoạt trong gia đình.
– Khi nhà có trẻ nhỏ nên hạn chế nuôi các loại vật nuôi như chó, mèo, chim cảnh… nếu nuôi phải vệ sinh sạch và hạn chế để trẻ tiếp xúc.
